Κανόνες ή συμφωνίες;
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν με τον ορισμό των λέξεων κανόνας και συμφωνία στην Ελληνική και Αγγλική γλώσσα.
Κανονίζω=προγραμματίζω ή και τιμωρώ.
Συμφωνώ=έχω την ίδια γνώμη,καταλήγω σε συμφωνία,βρίσκομαι σε αρμονία.
Rule (ουσιαστικό)=κανόνας, κοινή παραδοχή ή οδηγία που ορίζει τον τρόπο που θα έπρεπε να συμβαίνουν τα πράματα και υποδεικνύει τι επιτρέπεται να πράξεις και τι όχι.
Agreement (ουσιαστικό)=συμφωνία,μια κατάσταση όπου δύο άνθρωποι έχουν την ίδια γνώμη ή εγγρίνουν/αποδέχονται κάτι.
Αναρωτιέμαι λοιπόν σχετικά με τη θετική ή αρνητική επίδραση που έχουν οι μεγάλες αφίσες με κανόνες οι οποίες αποτελούν το σημείο αναφοράς μιας σχολικής αίθουσας. Σε μια σχολική τάξη με ανθρώπους που ακολουθούν κανόνες, πόσο άραγε ενθαρρύνουμε την ελεύθερη βούληση και την κριτική σκέψη στα παιδιά μας; Έχουν άραγε ερωτηθεί οι μαθητές σχετικά με τους κανόνες που ακολουθούν; Γνωρίζουν γιατί ακολουθούν τους κανόνες ή απλώς ακολουθούν φοβούμενοι την πιθανή τιμωρία ή ακόμα και τον αποκλεισμό από την ομάδα;
Όπως προκύπτει από τoν ορισμό των παραπάνω λέξεων, η λέξη κανόνας φέρει μια αρνητική φόρτιση και ίσως θα έπρεπε να αντικατασταθεί πολύ σύντομα από τα σχολεία. Αν υποθέσουμε ότι ο στόχος μας είναι η δημιουργία του πολίτη του κόσμου, η άποψη μου είναι ότι οι μαθητές πρέπει να συμμετέχουν ενεργά στη διαδικασία δημιουργίας συμφωνιών ανά ομάδα και να αποφασίζουν από κοινού για τους όρους αυτής. Μία συμφωνία μεταξύ παιδιών είναι συνήθως αποτέλεσμα μιας πολυμερούς,διαρκούς και συχνά έντονης διαδικασίας που χρήζει σωστής καθοδήγησης.
Η μετάβαση από μια κοινότητα που ακολουθεί κανόνες σε μία νέα που ακολουθεί συμφωνίες είναι πολύπλοκη υπόθεση και απαιτεί χρόνο και επιμονή. Σ’αυτό το σημείο ας σημειωθεί η προσέγγιση ΄΄team building΄΄ που ακολουθείται σε χώρες με εξελιγμένο εκπαιδευτικό σύστημα. To ΄΄team building΄΄ εφαρμόζεται κατά κύριο λόγο στο ξεκίνημα της σχολικής χρονιάς όπου οι μαθητές μοιράζονται πληροφορίες για τον εαυτό τους στην ομάδα και ύστερα αποφασίζουν με την καθοδήγηση των παιδαγωγών τις συμφωνίες που χρειάζεται η ομάδα τους. Ας μη ξεχνάμε ότι κάθε σχολική αίθουσα είναι μια μικρογραφία της κοινωνίας στα πρώιμά της στάδια.
Επιπρόσθετα,το ΄΄team-building΄΄ εφαρμόζεται όταν εντάσσονται νέα μέλη στην ομάδα.Έτσι εξασφαλίζεται σε μεγάλο βαθμό η ένταξη των νέων μελών και τους δίνεται η ευκαιρία να κατανοήσουν τις συμφωνίες ακόμα και να τις αμφισβητήσουν μέσω του διαλόγου πριν συνεναίσουν ώστε να τις εφαρμόσουν.
Εν κατακλείδι, οι συμφωνίες συζητιούνται και πιστεύω ότι είναι σοφό να δίνουμε την ευκαιρία στα παιδιά να συμμετέχουν στη διαδικασία λήψης αποφάσεων ειδικά αυτών που τα αφορούν άμεσα.
Σε μια δημοκρατική κοινωνία κι εσύ το ίδιο δε θα ΄θελες;
*Ορισμοί λέξεων:Βικιλεξικό και Cambridge Dictionary.
Bασιλική Σαϊτη